۱-۱- اهمیت و ضرورت
خانه اولین و مهم‌ترین فضاییست که فرد با آن در ارتباط است. تحقیقات نشان داده است میزان رضایت فرد از مسکن خود در روان او تاثیر به سزایی دارد و باعث ایجاد اثرات مثبت و منفی در روابط فردی و اجتماعی وی می‌گردد. به عنوان مثال نور نامناسب خانه ساکنین را دچار افسردگی می‌کند و یا رعایت نکردن حریم خصوصی و عمومی در فضای خانه آرامش افراد را مختل می‌سازد.
به نظر می‌رسد به دلیل اهمیت فضای خانه برای افراد، طراحی مسکن از خطیر‌ترین مواردی باشد که یک معمار در طول دوره کاری‌اش با آن روبروست. تقریباً تمامی معماران در دوران حرفه‌أی خود نمونه‌های مختلفی از طراحی مسکن را داشته‌اند و ارائه الگوی مناسب مسکن سالهاست که ذهن جامعه معماری را به خود مشغول داشته است. موضوع مسکن در شهرهای پر جمعیت وضعیت حادتری دارد، زیرا در این شهرها علاوه بر کیفیت آن بحث کمیت نیز مطرح است. در چنین موقعیتی که مسکن به یک معضل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی تبدیل می‌شود. باید دقت در کیفیت بسیار بالا رود.زیرا معمولاً در این وضعیت هزینه پایین، سرعت بالا و استفاده حد اکثری از زمین برای تامین ضروری‌ترین زیر فضاها بیشترین توجه را به خود معطوف داشته و دقت در مسائل فرهنگی و ایجاد مطلوبیت روانی کمتر می‌شود.
هدف اصلی از طراحی خانه ایجاد “مسکن مطلوب” برای افراد می‌باشد. در شهرهای کوچک معمولاً خانواده خود تصمیم میگیرد خانه‌ا ش چگونه طراحی شود و فضاها چگونه با یکدیگر ارتباط داشته باشند. اما در شهرهای بزرگ‌تر طراحی خانه بیشتر تحت تاثیر خانواده شکل میگیرد. در همین راستا اهمیت کار معمار مشخص می‌شود که چگونه طراحی اصولی و مناسب را با علاقه ساکنین و اقتصاد آنها همراه سازد.
در شهر تهران این مسئله ابعاد وسیعتری می‌یابد. ساخت و سازهای بی‌رویه و غیراصولی در این شهر توجه بیشتر جامعه معماری را می‌طلبد. لازم به نظر می‌رسد، که حداقل معماران متعهد تهرانی وقت بیشتری را صرف این مسئله کنند. با در نظر گرفتن این موارد محقق ضرورت احساس نکوده و اقدام به کار روی موضوع مسکن در تهران کرده است.
به دلیل نیاز روزافزون تهرانی‌ها به مسکن سالهاست رشد عمودی و افقی در تهران صورت میگیرد. این مسئله باعث گسترش نامناسب شهر می‌شود. بنابراین طی مطالعات گسترده‌أی که توسط سازمان‌های مختلف انجام گرفت. تصمیم گرفته شد بصورت کنترل شده از سمت غرب تهران رشدی افقی صورت گیرد که منجر به ایجاد منطقه ۲۲ گردید. محدوده شهرک صدرا در این منطقه با ضوابط خاص شهری ایجاد گردید و مسئله مسکن مطلوب در آن، مورد توجه خاص قرار گرفت. ایجاد فضاهای سبز گسترده، مسیرهای سواره و پیاده استاندارد، در محدوده شهرک همه از مواردی است که این توجه را خاطر نشان می‌سازد. بنابراین، این منطقه با داشتن زمین‌های وسیع برای طراحی مجموعه‌أی مسکونی مناسب تشخیص داده شد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۱- فصل اول – مقدمه ۱
۱-۱- اهمیت و ضرورت ۳
۱-۲- اهداف ۴
۱-۳- روش جمع‌آوری اطلاعات و ارائه آنها ۴
۲- فصل دوم – مبانی نظری معماری ۷
۲-۱- مفهوم سکونت ۸
۲-۲- تعریف مسکن ۹
۲-۳- محیط مسکونی ۱۰
۲-۳-۱- محیط مسکونی از لحاظ کالبدی ۱۰
۲-۴- مسکن مطلوب چیست ؟ ۱۲
۲-۴-۱- عوامل کلی موثر بر مطلوبیت مسکن ۱۴
۲-۴-۲- عوامل موثر در مطلوبیت فضاهای خانه ۱۶
۲-۵- گونه شناسی مسکن ۱۷
۲-۵-۱- خانه‌های تک واحدی مستقل ۱۷
۲-۵-۲- خانه‌های حیاط مرکزی ۱۸
۲-۵-۳- خانه‌های شهری ۱۸
۲-۵-۴- مجموعه مسکونی اشتراکی ۱۹
۲-۵-۵- آپارتمان‌های بلند ۲۰
۲-۵-۶- برج‌های مسکونی ۲۶
۲-۵-۷- مجتمع‌های مسکونی با ارتفاع متوسط ۲۷
۲-۵-۸- ساختمان‌های چند عملکردی ۳۰
۲-۶- عملکردها و تجهیزات مسکن ۳۲
۲-۶-۱- عرصه مشترک ۳۲
۲-۶-۲- عرصه والدین ۳۲
۲-۶-۳- عرصه فرزندان ۳۲
۲-۶-۴- عرصه خویشاوند ۳۳
۲-۶-۵- عرصه مهمان ۳۳
۲-۶-۶- فضاهای خدماتی ۳۳
۲-۶-۷- فضای ورودی و خروجی ۳۳
۲-۷- تراکم و نظام سکونت ۳۴
۲-۷-۱- تراکم مسکونی ۳۴
۲-۷-۲- تراکم خانوار در واحد مسکونی ۳۵
۲-۸- نمونه‌هایی از مجتمع‌های مسکونی ۳۹
۲-۸-۱- مجموعه مسکونی آتی‌ساز ۳۹
۲-۸-۲- آپارتمان‌های مسکونی مارسی ۴۳
۲-۸-۳- آپارتمان‌های لیک شور درایو ۴۶
۲-۸-۴- مجموعه مسکونی تیگل هاربر ۴۸
۲-۸-۵- هابیتات ۶۷ ۴۹
۲-۸-۶- مجموعه مسکونی مهرینگن ۵۱
۲-۸-۷- ساختمان‌های مسکونی ایدونا ۵۳
۲-۹- نتیجه‌گیری ۵۵
۳- فصل سوم – مطالعات تاریخی اجتماعی فرهنگی ۵۶
۳-۱- سابقه و سن سکونت ۵۷
۳-۲- خانه‌های سنتی در ایران ۶۴
۳-۲-۱- گونه‌شناسی معماری سنتی در ایران ۶۷
۳-۲-۲- ویژگی‌های سازمان فضایی خانه‌های تاریخی ۶۸
۳-۲-۳- مفاهیم نشانه‌ها و حس‌های تجربه شده در خانه‌های سنتی ۶۸
۳-۳- سابقه تاریخی پیدایش شهر تهران ۶۹
۳-۴- خانه‌های مسکونی در تهران ۶۹
۳-۴-۱- تکوین روش‌های خانه‌سازی نوین ۷۴
۳-۵- اولین آپارتمان‌های شهر تهران ۷۵
۳-۵-۱- ورود ساختمان‌های بلند به تهران ۷۵
۳-۶- ابعاد اجتماعی مسکن ۷۸
۳-۶-۱- روند تحولات جمعیتی چند دهه اخیر در کشور ۷۹
۲-۷- ابعاد فرهنگی مسکن ۸۴
۲-۸- نتیجه‌گیری ۸۸
۴- فصل چهارم – مطالعات سیاسی اقتصادی ۸۹
۴-۱- سیاست توسعه مسکن ۹۰
۴-۱-۱- چکیده‌أی از سیاست‌های توسعه برنامه پنج‌ساله دوم ۹۳
۴-۱-۲- برنامه سوم توسعه مسکن ۹۹
۴-۲- ابعاد اقتصادی مسکن ۱۰۱
۴-۲-۱- سهم هزینه مسکن از کل هزینه خانوار ۱۰۳
۴-۲-۲- ارزیابی وضعیت موجود مسکن بر اساس نتایج آمارگیری از هزینه خانوار ۱۰۴
۴-۲-۳- تاثیر مهاجرت بر اقتصاد مسکن ۱۰۵
۴-۲-۴- بررسی نظام تامین مالی مسکن در کشور ۱۰۹
۴-۳- نتیجه‌گیری ۱۱۰
۵- فصل پنجم – مطالعات اقلیمی، طبیعی، جغرافیایی ۱۱۱
۵-۱- خصوصیات جغرافیایی و موقعیت شهر تهران ۱۱۲
۵-۲- خصوصیات جغرافیایی و طبیعی منطقه ۲۲ شهرداری تهران ۱۱۳
۵-۳- وضعیت موجود محیط طبیعی منطقه ۲۲ شهرداری تهران ۱۱۷
۵-۴- ویژگی‌های اقلیمی منطقه ۲۲ ۱۱۹
۵-۴-۱- دما ۱۱۹
۵-۴-۲- میزان بارش ۱۲۰
۵-۴-۳- رطوبت نسبی ۱۲۰
۵-۴-۴- باد ۱۲۱
۵-۴-۵- روزهای یخبندان ۱۲۳
۵-۴-۶- ساعت آفتابی ۱۲۳
۵-۴-۷- روزهای برفی ۱۲۴
۵-۵- اهداف زیست‌محیطی در طرح‌ریزی منطقه ۲۲ ۱۲۵
۵-۶- جهت استقرار خانه‌ها ۱۲۶
۵-۷- فاصله ساختمان‌ها ۱۲۶
۵-۸- تجمیع ساختمان‌ها ۱۲۷
۵-۹- شکل ساختمان ۱۲۷
۵-۱۰- طراحی فضاهای داخلی ۱۲۸
۵-۱۱- اهداف عمده طراحی اقلیمی ۱۲۹
۵-۱۲- نتیجه‌گیری ۱۳۰
۶- فصل ششم- تدوین اصول، ضوابط و معیارهای طراحی ۱۳۲
۶-۱- نکاتی از معماری مسکونی سنتی ۱۳۳
۶-۲- ضوابط شهرداری مربوط به ساختمان‌های مسکونی با تراکم‌های کم- متوسط- زیاد در منطقه ۲۲ ۱۳۶
۶-۳- ارائه الگوی مسکن در منطقه ۲۲ شهرداری تهران ۱۷۸
۶-۴- ابعاد و استاندارد مسکن ۱۸۲
۶-۴-۱- اندازه‌های بدن انسان ۱۸۳
۶-۴-۲- پارکینگ ۱۸۴
۶-۴-۳- آشپزخانه ۱۸۵
۶-۴-۴- اتاق‌های غذاخوری ۱۸۶
۶-۴-۵ نشیمن ۱۸۷
۶-۴-۶- اتاق‌هایخواب ۱۸۸
فهرست مواخد مقالات ۱۸۹
فهرست مواخذ پایان نامه‌ها ۱۹۰
منابع و مواخذ ۱۹۱
طراحی ۱۹۳
سایت ۱۹۴
۱-۱- اهمیت و ضرورت
خانه اولین و مهم‌ترین فضاییست که فرد با آن در ارتباط است. تحقیقات نشان داده است میزان رضایت فرد از مسکن خود در روان او تاثیر به سزایی دارد و باعث ایجاد اثرات مثبت و منفی در روابط فردی و اجتماعی وی می‌گردد. به عنوان مثال نور نامناسب خانه ساکنین را دچار افسردگی می‌کند و یا رعایت نکردن حریم خصوصی و عمومی در فضای خانه آرامش افراد را مختل می‌سازد.
به نظر می‌رسد به دلیل اهمیت فضای خانه برای افراد، طراحی مسکن از خطیر‌ترین مواردی باشد که یک معمار در طول دوره کاری‌اش با آن روبروست. تقریباً تمامی معماران در دوران حرفه‌أی خود نمونه‌های مختلفی از طراحی مسکن را داشته‌اند و ارائه الگوی مناسب مسکن سالهاست که ذهن جامعه معماری را به خود مشغول داشته است. موضوع مسکن در شهرهای پر جمعیت وضعیت حادتری دارد، زیرا در این شهرها علاوه بر کیفیت آن بحث کمیت نیز مطرح است. در چنین موقعیتی که مسکن به یک معضل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی تبدیل می‌شود. باید دقت در کیفیت بسیار بالا رود.زیرا معمولاً در این وضعیت هزینه پایین، سرعت بالا و استفاده حد اکثری از زمین برای تامین ضروری‌ترین زیر فضاها بیشترین توجه را به خود معطوف داشته و دقت در مسائل فرهنگی و ایجاد مطلوبیت روانی کمتر می‌شود.
هدف اصلی از طراحی خانه ایجاد “مسکن مطلوب” برای افراد می‌باشد. در شهرهای کوچک معمولاً خانواده خود تصمیم میگیرد خانه‌ا ش چگونه طراحی شود و فضاها چگونه با یکدیگر ارتباط داشته باشند. اما در شهرهای بزرگ‌تر طراحی خانه بیشتر تحت تاثیر خانواده شکل میگیرد. در همین راستا اهمیت کار معمار مشخص می‌شود که چگونه طراحی اصولی و مناسب را با علاقه ساکنین و اقتصاد آنها همراه سازد.
در شهر تهران این مسئله ابعاد وسیعتری می‌یابد. ساخت و سازهای بی‌رویه و غیراصولی در این شهر توجه بیشتر جامعه معماری را می‌طلبد. لازم به نظر می‌رسد، که حداقل معماران متعهد تهرانی وقت بیشتری را صرف این مسئله کنند. با در نظر گرفتن این موارد محقق ضرورت احساس نکوده و اقدام به کار روی موضوع مسکن در تهران کرده است.
به دلیل نیاز روزافزون تهرانی‌ها به مسکن سالهاست رشد عمودی و افقی در تهران صورت میگیرد. این مسئله باعث گسترش نامناسب شهر می‌شود. بنابراین طی مطالعات گسترده‌أی که توسط سازمان‌های مختلف انجام گرفت. تصمیم گرفته شد بصورت کنترل شده از سمت غرب تهران رشدی افقی صورت گیرد که منجر به ایجاد منطقه ۲۲ گردید. محدوده شهرک صدرا در این منطقه با ضوابط خاص شهری ایجاد گردید و مسئله مسکن مطلوب در آن، مورد توجه خاص قرار گرفت. ایجاد فضاهای سبز گسترده، مسیرهای سواره و پیاده استاندارد، در محدوده شهرک همه از مواردی است که این توجه را خاطر نشان می‌سازد. بنابراین، این منطقه با داشتن زمین‌های وسیع برای طراحی مجموعه‌أی مسکونی مناسب تشخیص داده شد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۱- فصل اول – مقدمه ۱
۱-۱- اهمیت و ضرورت ۳
۱-۲- اهداف ۴
۱-۳- روش جمع‌آوری اطلاعات و ارائه آنها ۴
۲- فصل دوم – مبانی نظری معماری ۷
۲-۱- مفهوم سکونت ۸
۲-۲- تعریف مسکن ۹
۲-۳- محیط مسکونی ۱۰
۲-۳-۱- محیط مسکونی از لحاظ کالبدی ۱۰
۲-۴- مسکن مطلوب چیست ؟ ۱۲
۲-۴-۱- عوامل کلی موثر بر مطلوبیت مسکن ۱۴
۲-۴-۲- عوامل موثر در مطلوبیت فضاهای خانه ۱۶
۲-۵- گونه شناسی مسکن ۱۷
۲-۵-۱- خانه‌های تک واحدی مستقل ۱۷
۲-۵-۲- خانه‌های حیاط مرکزی ۱۸
۲-۵-۳- خانه‌های شهری ۱۸
۲-۵-۴- مجموعه مسکونی اشتراکی ۱۹
۲-۵-۵- آپارتمان‌های بلند ۲۰
۲-۵-۶- برج‌های مسکونی ۲۶
۲-۵-۷- مجتمع‌های مسکونی با ارتفاع متوسط ۲۷
۲-۵-۸- ساختمان‌های چند عملکردی ۳۰
۲-۶- عملکردها و تجهیزات مسکن ۳۲
۲-۶-۱- عرصه مشترک ۳۲
۲-۶-۲- عرصه والدین ۳۲
۲-۶-۳- عرصه فرزندان ۳۲
۲-۶-۴- عرصه خویشاوند ۳۳
۲-۶-۵- عرصه مهمان ۳۳
۲-۶-۶- فضاهای خدماتی ۳۳
۲-۶-۷- فضای ورودی و خروجی ۳۳
۲-۷- تراکم و نظام سکونت ۳۴
۲-۷-۱- تراکم مسکونی ۳۴
۲-۷-۲- تراکم خانوار در واحد مسکونی ۳۵
۲-۸- نمونه‌هایی از مجتمع‌های مسکونی ۳۹
۲-۸-۱- مجموعه مسکونی آتی‌ساز ۳۹
۲-۸-۲- آپارتمان‌های مسکونی مارسی ۴۳
۲-۸-۳- آپارتمان‌های لیک شور درایو ۴۶
۲-۸-۴- مجموعه مسکونی تیگل هاربر ۴۸
۲-۸-۵- هابیتات ۶۷ ۴۹
۲-۸-۶- مجموعه مسکونی مهرینگن ۵۱
۲-۸-۷- ساختمان‌های مسکونی ایدونا ۵۳
۲-۹- نتیجه‌گیری ۵۵
۳- فصل سوم – مطالعات تاریخی اجتماعی فرهنگی ۵۶
۳-۱- سابقه و سن سکونت ۵۷
۳-۲- خانه‌های سنتی در ایران ۶۴
۳-۲-۱- گونه‌شناسی معماری سنتی در ایران ۶۷
۳-۲-۲- ویژگی‌های سازمان فضایی خانه‌های تاریخی ۶۸
۳-۲-۳- مفاهیم نشانه‌ها و حس‌های تجربه شده در خانه‌های سنتی ۶۸
۳-۳- سابقه تاریخی پیدایش شهر تهران ۶۹
۳-۴- خانه‌های مسکونی در تهران ۶۹
۳-۴-۱- تکوین روش‌های خانه‌سازی نوین ۷۴
۳-۵- اولین آپارتمان‌های شهر تهران ۷۵
۳-۵-۱- ورود ساختمان‌های بلند به تهران ۷۵
۳-۶- ابعاد اجتماعی مسکن ۷۸
۳-۶-۱- روند تحولات جمعیتی چند دهه اخیر در کشور ۷۹
۲-۷- ابعاد فرهنگی مسکن ۸۴
۲-۸- نتیجه‌گیری ۸۸
۴- فصل چهارم – مطالعات سیاسی اقتصادی ۸۹
۴-۱- سیاست توسعه مسکن ۹۰
۴-۱-۱- چکیده‌أی از سیاست‌های توسعه برنامه پنج‌ساله دوم ۹۳
۴-۱-۲- برنامه سوم توسعه مسکن ۹۹
۴-۲- ابعاد اقتصادی مسکن ۱۰۱
۴-۲-۱- سهم هزینه مسکن از کل هزینه خانوار ۱۰۳
۴-۲-۲- ارزیابی وضعیت موجود مسکن بر اساس نتایج آمارگیری از هزینه خانوار ۱۰۴
۴-۲-۳- تاثیر مهاجرت بر اقتصاد مسکن ۱۰۵
۴-۲-۴- بررسی نظام تامین مالی مسکن در کشور ۱۰۹
۴-۳- نتیجه‌گیری ۱۱۰
۵- فصل پنجم – مطالعات اقلیمی، طبیعی، جغرافیایی ۱۱۱
۵-۱- خصوصیات جغرافیایی و موقعیت شهر تهران ۱۱۲
۵-۲- خصوصیات جغرافیایی و طبیعی منطقه ۲۲ شهرداری تهران ۱۱۳
۵-۳- وضعیت موجود محیط طبیعی منطقه ۲۲ شهرداری تهران ۱۱۷
۵-۴- ویژگی‌های اقلیمی منطقه ۲۲ ۱۱۹
۵-۴-۱- دما ۱۱۹
۵-۴-۲- میزان بارش ۱۲۰
۵-۴-۳- رطوبت نسبی ۱۲۰
۵-۴-۴- باد ۱۲۱
۵-۴-۵- روزهای یخبندان ۱۲۳
۵-۴-۶- ساعت آفتابی ۱۲۳
۵-۴-۷- روزهای برفی ۱۲۴
۵-۵- اهداف زیست‌محیطی در طرح‌ریزی منطقه ۲۲ ۱۲۵
۵-۶- جهت استقرار خانه‌ها ۱۲۶
۵-۷- فاصله ساختمان‌ها ۱۲۶
۵-۸- تجمیع ساختمان‌ها ۱۲۷
۵-۹- شکل ساختمان ۱۲۷
۵-۱۰- طراحی فضاهای داخلی ۱۲۸
۵-۱۱- اهداف عمده طراحی اقلیمی ۱۲۹
۵-۱۲- نتیجه‌گیری ۱۳۰
۶- فصل ششم- تدوین اصول، ضوابط و معیارهای طراحی ۱۳۲
۶-۱- نکاتی از معماری مسکونی سنتی ۱۳۳
۶-۲- ضوابط شهرداری مربوط به ساختمان‌های مسکونی با تراکم‌های کم- متوسط- زیاد در منطقه ۲۲ ۱۳۶
۶-۳- ارائه الگوی مسکن در منطقه ۲۲ شهرداری تهران ۱۷۸
۶-۴- ابعاد و استاندارد مسکن ۱۸۲
۶-۴-۱- اندازه‌های بدن انسان ۱۸۳
۶-۴-۲- پارکینگ ۱۸۴
۶-۴-۳- آشپزخانه ۱۸۵
۶-۴-۴- اتاق‌های غذاخوری ۱۸۶
۶-۴-۵ نشیمن ۱۸۷
۶-۴-۶- اتاق‌هایخواب ۱۸۸
فهرست مواخد مقالات ۱۸۹
فهرست مواخذ پایان نامه‌ها ۱۹۰
منابع و مواخذ ۱۹۱
طراحی ۱۹۳
سایت ۱۹۴
